Ayak Anatomisi

ayak anatomisi

Ayak, insan bedeninde vücut ağırlığını taşıyan ve yürüme işlevini yerine getiren önemli bir yapıdır. Ayak anatomisi, birçok kemik, eklemler, kaslar, tendonlar ve sinirlerden oluşur.

Ayak bileği, ayak ile bacak arasındaki bağlantı noktasıdır. Ayak bileği üç kemikten oluşur: Tibia, fibula ve talus. Ayak bileği eklemi, ayak bileği kemiklerinin alt kısmı ile ayak kemiklerinin üst kısmını birleştirir.

Ayak kemiği (talus), ayak bileği ile birlikte ayak hareketlerinin çoğunu sağlayan ayak tabanının en üst kısmındadır. Ayak kemiği, ön ayak kemiklerine bağlanır ve ayak hareketlerinin stabilitesini sağlar.

Ayakta 26 adet küçük kemik vardır. Bunlar, tarsus (topuk kemiği, astragalus, calcaneus, navicular, cuboid, ve üç cuneiform kemikleri), metatarsus (orta ayak kemikleri), ve falankslar (parmak kemikleri) adı verilen üç bölümden oluşur.

Ayak kasları, ayak hareketleri için kasılma işlevi görür. Ayak kasları, ayak bileğindeki kemiklerden başlar ve ayak parmaklarının uçlarına kadar uzanır.

Ayak tendinleri, kasları kemiklere bağlayan bağ dokusudur. Ayakta birçok tendon bulunur, bunlardan en önemlileri Achilles tendonu (topuk tendonu) ve plantar fasya (ayak tabanı tendonu) olarak bilinir.

Ayak sinirleri, ayakta hissiyat ve hareket kontrolü için sorumludur. Ayak sinirleri, farklı bölgelere ayrılır ve farklı işlevleri yerine getirir.

 

Ayakta Bulunan Kemikler Nelerdir?

 

Ayak anatomisinde 26 adet kemik bulunur. Bunlar üç bölüme ayrılır:

  1. Tarsal kemikler (7 adet):
  • Topuk kemiği (calcaneus)
  • Ayak bilek kemiği (talus)
  • İkinci çıkıntılı kemik (navicular)
  • Küboid kemik (cuboid)
  • Üç küçük ayak tarak kemikleri (medial, intermediate ve lateral cuneiform kemikleri)
  1. Metatarsal kemikler (5 adet):
  • Başparmak kemikleri (hallux veya ilk parmak)
  • İkinci, üçüncü, dördüncü ve beşinci parmak kemikleri
  1. Falankslar (parmak kemikleri) (14 adet):
  • Her bir parmakta 3 adet falanks (başparmakta 2 adet) bulunur.

Bu kemikler, ayakta birlikte çalışarak yürüme ve ayakta denge sağlama gibi işlevleri yerine getirir. Ayrıca, ayak kemikleri, ayakta darbelere karşı koruma ve ayakkabıların şekillenmesine yardımcı olur.

 

Ayakta Bulunan Kaslar Nelerdir?

 

Ayak anatomisinde bulunan kaslar, ayak bileği, ayak tabanı, ayak parmakları ve topukta yer alan kaslar olmak üzere dört gruba ayrılabilir. İşte ayakta bulunan kaslardan bazıları:

  1. Ayak bileği kasları:
  • Ön kaval kemiği
  • arka kaval kemiği
  • üçüncü fibula
  • uzun peroneus
  • fibula kısa
  1. Ayak tabanı kasları:
  • Kaçıran hallucis
  • Parmakların fleksörü kısa
  • Flexor hallucis kısa
  • Kare bitki
  • Adductor hallucis
  • Lumbrikaller
  • bitki interossei
  • dorsal interossei
  1. Ayak parmakları kasları:
  • Parmakların fleksörü uzun
  • Fleksör hallucis uzun
  • Parmakların kısa uzatıcısı
  • Genişletici hallucis brevis
  • Lumbrikaller
  1. Topuk kasları:
  • Aşil tendonu (Triceps surae)
  • plantar fasya

Bu kaslar, ayakta hareketi ve stabilitesi sağlamak için birlikte çalışır. Ayak bileği kasları ayak bileği hareketlerini, ayak tabanı kasları ayak tabanının desteklenmesini, ayak parmakları kasları ise ayak parmaklarının hareketlerini kontrol eder. Bu kaslar ayak anatomisinin olmazsa olmazlarıdır.

 

Ayakta Bulunan Bağlar Nelerdir?

 

Ayak anatomisinde bulunan bağlar, ayak kemiklerini ve eklemlerini birbirine bağlayarak ayak yapısının stabilitesini sağlar. İşte ayakta bulunan bağlardan bazıları:

  1. Ayak bileği bağları:
  • Deltoid ligament: Ayak bileği iç tarafındaki bağlardan biridir. Tibia ve talus kemikleri arasında bulunur.
  • Lateral ankle ligament: Ayak bileği dış tarafındaki bağlardan biridir. Fibula ve talus kemikleri arasında bulunur.
  • Syndesmosis: Tibia ve fibula kemikleri arasındaki bağdır.
  1. Ayak tabanı bağları:
  • Plantar fascia: Ayak tabanını destekleyen kalın bir bağ dokusudur.
  1. Ayak parmakları bağları:
  • Metatarsophalangeal ligamentler: Ayak parmakları kemikleri ve orta ayak kemikleri arasındaki bağlardır.
  • Interphalangeal ligamentler: Ayak parmaklarının falankslarını birbirine bağlayan bağlardır.

Bu bağlar, ayak yapısının stabilitesini sağlar ve ayak bileği burkulması gibi yaralanmaları önler. Ayak bileği bağları özellikle spor yaralanmalarında sıkça zarar görebilir ve tedavi edilmesi gerekebilir. Bu bağlar ayak anatomisinin olmazsa olmazlarıdır.

 

Ayakta Bulunan Sinirler Nelerdir?

 

Ayak anatomisinde birçok sinir bulunur. Bu sinirler, ayakta his duyusunu sağlar, kas hareketlerini kontrol eder ve ayakta ağrı hissini iletebilir. İşte ayakta bulunan sinirlerden bazıları:

  1. Tibial sinir: Ayak tabanındaki deri, kaslar ve kemiklerin bir kısmını innerve eder.
  2. Fibularis sinir: Ayak bileği ve ayak parmaklarındaki deri ve kasları innerve eder.
  3. Saphenous sinir: Ayak iç kısmındaki deriyi innerve eder.
  4. Deep peroneal sinir: Ayak tabanındaki kaslar ve kemikleri innerve eder.
  5. Superficial peroneal sinir: Ayak bileği ve ayak üst kısmındaki deri ve kasları innerve eder.

Bu sinirler, ayakta his duyusunu ve kas kontrolünü sağlar. Sinir yaralanmaları, ayakta uyuşma, karıncalanma ve ağrıya neden olabilir. Ayakta sinir hasarı, diyabet, sinir sıkışması, yaralanma veya enfeksiyon gibi birçok nedenden kaynaklanabilir. Bu sinirler ayak anatomisinin olmazsa olmazlarıdır.

 

Ayakta Bulunan Eklemler Nelerdir?

 

Ayak anatomisinde bulunan eklemler, ayak kemikleri arasındaki bağlantı noktalarıdır ve ayak hareketlerini sağlar. Ayakta birçok ekleme sahip olmakla birlikte, en önemlileri şunlardır:

  1. Ayak bileği eklemleri: Tibia, fibula ve talus kemikleri arasındaki eklemlerdir. Dorsifleksiyon (ayak bileğini yukarı kaldırma) ve plantar fleksiyon (ayak bileğini aşağıya doğru bükme) hareketlerini sağlar.
  2. Subtalar eklemler: Talus ve calcaneus kemikleri arasındaki eklemlerdir. Ayak pronasyonu (ayak içe dönme) ve supinasyonu (ayak dışa dönme) hareketlerini sağlar.
  3. Tarso-metatarsal eklemler: Ayak tarsus (orta ayak) kemikleri ile metatarsus (ayak parmakları) kemikleri arasındaki eklemlerdir.
  4. Metatarsophalangeal eklemler: Ayak parmakları kemikleri ile metatarsus kemikleri arasındaki eklemlerdir. Ayak parmaklarının bükülmesini ve uzatılmasını sağlar.
  5. Interphalangeal eklemler: Ayak parmaklarındaki falanks kemikleri arasındaki eklemlerdir. Ayak parmaklarının bükülmesini ve uzatılmasını sağlar.

Bu eklemler, ayak hareketlerini sağlamak için birlikte çalışır. Eklemlerdeki yaralanmalar, burkulmalar, kırıklar veya osteoartrit gibi rahatsızlıklar, ayak hareketlerini kısıtlayabilir ve ağrıya neden olabilir. Bu eklemler ayak anatomisinin olmazsa olmazlarıdır.

 

Ayakta Dolaşım Nasıl Olur?

 

Ayak anatomisinde dolaşım, arterler, venler ve lenfatik sistem aracılığıyla gerçekleşir. Ayaklarda dolaşım sistemi, kalbin sağ tarafındaki pulmoner dolaşım ve sol tarafındaki sistemik dolaşımdan gelen kanı taşır. İşte ayakta dolaşımın daha ayrıntılı bir açıklaması:

  1. Arterler: Ayakta, arterler kanı kalpten ayaklara taşır. İki ana arter, popliteal arter ve anterior tibial arter’dir. Popliteal arter, dizin arka tarafından başlar ve bacak boyunca aşağı doğru ilerler. Ayak bileği bölgesinde, anterior tibial arter ve posterior tibial arter olarak ikiye ayrılır.
  2. Venler: Venler, arterlerle zıt yönde kanı taşır. Ayakta, venler kanı kalbe geri taşır. En büyük ven, ayak bileği bölgesinde yer alan ve popliteal veni oluşturan saphenous ven’dir.
  3. Lenfatik sistem: Ayakta, lenfatik sistem ayrıca lenf sıvısını toplar ve taşır. Lenf düğümleri, ayak bileği ve bacak boyunca yer almaktadır.

Ayakta dolaşım, kan ve lenf sıvısı hareketlerini sağlar ve dokulara oksijen ve besin maddeleri taşırken, atık maddeleri dışarı atar. Ayakta dolaşım sorunları, arteriyel veya venöz yetersizlik, lenfödem, tromboflebit gibi birçok nedenden kaynaklanabilir.

Similar Posts

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir